Ticaret ile uğraşan ve çek ile ilgili sürekli işlem yapan kişilerin merak ettiği konulardan bir tanesi çek kırdırma işlemidir. Piyasa şartlarının belirsizliği, artan maliyetler, sürekli nakit ihtiyacının oluşması gibi durumlar sonucunda özellikle çek ile çalışan kişiler bu konuda oldukça geniş çaplı bilgi edinmek isterler. Çekler ile sürekli işlem yapanlar bu konuda bankaların uyguladıkları farklı uygulamalardan da daha kolay haberdar olurlar.
Ticaret ile uğraşan ve piyasada alacak verecek ilişkisi bulunan gerçek ya da tüzel kişiler çoğu zaman nakit kullanmak yerine çek ile alacaklarını tahsil etmeye çalışır. Çek üzerinde yazan gün ne ise o tarihlerde alacaklı, bankaya giderek çeki tahsil eder.
Ancak bazı durumlarda özellikle acil nakit ihtiyacı oluştuğunda çeki gününden önce tahsil etme ihtiyacı oluşur. Bu işlem halk arasında çek kırdırma işlemidir. Bu dil halk arasında kullanılan bir dildir. Bankacılık işlemlerinde çek kırdırma işlemi çek karşılığı iştira işlemi olarak adlandırılır.
Factoring şirketlerinde ise bu isim yerini vadeli alacağın temliki ismine bırakır. Çek kırdırma işleminin farklı isimleri olsa da halk arasında bilinen ismi daha yaygın kullanılır ve bu işlem ile de bankalarda kabul görür. Müşteriler çek kırdırma gerçekleştirmek istediğini söylediğinde bankaların anlayacağı şey de bellidir.
Çek kırdırma işlemini yapan farklı banka ve kuruluşlar vardır. Öncelikle hangi bankanın ya da finansal kuruluşun bu işlemi yaptığını araştırmalısınız. Çek kırdırma işleminde çek üzerinde yazan net bakiye size ödenmez. Bu işlemi yapan finansal kurumun alacağı faiz ve komisyonlar çıktıktan sonra kala tutar size ödenir.
Bu işlemde önemli olan size en uygun komisyon ve faiz tutarını araştırmanızdır. Bu konuda bankalar arası farklılıklar yaşanabilir. Bu nedenle araştırmayı çok dikkatli yapmalısınız. Çek kırdırma işleminde alacağınız ödeme belirli kriterlere göre değişiklik gösterir.
Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;
Bu kriterler bazında kırdırma işleminde ödenen nakdi tutar değişiklik gösterir. İşyeri hacmine göre ve çek keşide eden kişinin mevcut konumuna göre bankaların da tavrı değişiklik gösterir diyebiliriz. Birçok işlemde olduğu gibi bu işlemde de bankaların alabileceği inisiyatifler bulunabilir.
Günümüzde ticaret ile uğraşan kişiler sürekli nakit bulundurma ihtiyacı hissedebilir. Özellikle mal alımının yoğun bir şekilde olduğu sektörlerde sürekli nakit akışı olması gerekir. Böyle durumlarda ileri tarihli alacaklar risk oluşturabilir.
Piyasa belirsizlikleri çek sahiplerinin ödeme durumlarının bilinmemesi gibi durumlarda çek kırdırma işlemleri ön plana çıkar. Kişiler nakit ihtiyaçlarını acil bir şekilde çözebilmek için çek bozdurma ya da kırdırma gibi işlemlere başvurur. İleri tarihli ödeme net tutar almak yerine belirli kesintileri göze alarak vadesi gelmemiş çeki tahsil edebilirler.
Çek kırdırma işleminde bankalar ve factoring şirketleri yetkili kılınmıştır. Her banka bu işlemi yapmaz genellikle özel bankalarda bu işlemler daha çok yapılır. Burada önemli olan bankaların ya da bu konuda yetkili kuruluşların bu işlem için uyguladıkları komisyon tutarlarıdır.
Özellikle yüksek tutarlı işlemler göz önüne alındığında komisyon oranları yani çek tutarında yapılacak kesintiler oldukça önemlidir. Bu kesintileri ticari ilişkide bulunduğunuz bankalardan öğrenebilirsiniz.
Çek kırdırma işleminde belirli bir ücretlendirme bilgisi yoktur. Bu konuda size ticari ilişkide bulunduğunuz bankalar yardımcı olabilir. Ücretlendirme ve komisyon bilgilerini birebir banka ile görüşerek sonuçlandırmalısınız.
Piyasa şartlarına göre size en uygun teklifi veren kuruluş ya da banka ile çalışabilirsiniz. Zaten çalışma durumunuz, risk faktörünüz gibi durumlar nedeni ile piyasanın belirlediği komisyon oranları belirlidir.
Sürekli çek ile dönen, çeki zamanında yatıran, hesabında sürekli para bulunduran firmalar böyle durumlarda ücretlendirme konusunda da mağdur edilmez. Bankanız size uygun olan fiyat teklifini verir ancak bankanın da bir ticari kuruluş olduğunu ve kar amacı güttüğünü unutmamalısınız.
Bu nedenle çek kırdırma işlemlerini yapmadan önce, önceliğiniz kendi çalıştığınız banka olmalıdır. Ancak piyasa araştırmasını da atlamadan bu konuya özen göstererek bu işlemi uygulamalısınız. Aksi halde özellikle yüksek tutarlı işlemlerde kayıplarınız yani ödediğiniz komisyon oranı da yüksek olur
